SQL (Structured Query Language), ilişkisel veritabanı yönetim sistemlerinde (RDBMS) kullanılan bir programlama dili ve veritabanı sorgulama standardıdır. SQL, veritabanlarıyla etkileşim kurmak, veri ekleme, güncelleme, sorgulama ve silme gibi işlemleri gerçekleştirmek için kullanılır.

SQL, ilişkisel veritabanlarında verileri yönetmek ve veritabanı işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılan bir dildir. İlişkisel veritabanları tablo şeklinde verileri saklar ve bu tablolarda kayıtlar (veri satırları) ve sütunlar (veri alanları) bulunur. SQL, bu tablolar üzerinde yapılan işlemlerle verilerin oluşturulmasını, okunmasını, güncellenmesini ve silinmesini sağlar.

SQL'nin temel işlemleri şunlardır:

1. Veritabanı Oluşturma: CREATE DATABASE komutu ile yeni bir veritabanı oluşturulur.

2. Tablo Oluşturma: CREATE TABLE komutu ile yeni bir tablo oluşturulur ve tablonun sütunları (alanları) ve veri türleri tanımlanır.

3. Veri Ekleme: INSERT INTO komutu ile yeni kayıtlar veritabanına eklenir.

4. Veri Sorgulama: SELECT komutu ile veritabanından veri sorgulanır ve istenen sonuçlar elde edilir.

5. Veri Güncelleme: UPDATE komutu ile mevcut kayıtların verileri güncellenir.

6. Veri Silme: DELETE komutu ile veritabanından kayıtlar silinir.

SQL, veri tabanı yönetim sistemlerinin yanı sıra, web uygulamaları, raporlama araçları, veri analitiği ve diğer veri odaklı işlemlerde de yaygın olarak kullanılır. SQL standart bir dildir, bu nedenle farklı veritabanı sistemleri arasında benzerlik gösteren bir sözdizimi ve işlevselliği vardır, ancak her veritabanı yönetim sistemi bazı farklılıklar ve ek özellikler içerebilir.

SQL, veritabanı yönetim sistemleri üzerinde veri manipülasyonu, sorgulama ve yönetim işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılan standart bir dildir. İşte SQL'nin önemli olduğu bazı nedenler:

1. Veri Yönetimi: SQL, veritabanları üzerinde veri ekleme, güncelleme, sorgulama ve silme gibi temel veri yönetimi işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılır. Veritabanlarında verilerin düzenlenmesi, yönetilmesi ve işlenmesi SQL kullanılarak gerçekleştirilir.

2. Veri Sorgulama: SQL, veritabanından veri sorgulamak için kullanılır. SQL sorguları aracılığıyla veritabanındaki verileri filtreleyebilir, sıralayabilir, gruplayabilir ve istenen sonuçları elde edebilirsiniz. Bu, veri analizi, raporlama ve karar verme süreçlerinde önemli bir rol oynar.

3. Veri Güncelleme ve Silme: SQL, veritabanında mevcut verilerin güncellenmesi veya silinmesi için kullanılır. Bu, verilerde yapılan değişiklikleri takip etmek ve veritabanının doğruluğunu ve güncelliğini sağlamak için önemlidir.

4. Veri İlişkilendirmesi: SQL, ilişkisel veritabanlarında tablolar arasındaki ilişkileri tanımlamak ve yönetmek için kullanılır. FOREIGN KEY kısıtlamaları kullanarak, farklı tablolar arasında bağlantılar kurulabilir ve verilerin bütünlüğü sağlanabilir. Bu, veri bütünlüğünü ve tutarlılığını korumak için önemlidir.

5. Veri Güvenliği: SQL, kullanıcı yetkilendirmesi ve erişim kontrolü için kullanılır. Veritabanı kullanıcılarının belirli veritabanı nesnelerine erişim haklarını kontrol etmek, veri güvenliği ve gizliliği sağlamak için önemlidir.

6. Veri Analitiği ve Raporlama: SQL, veri analitiği ve raporlama süreçlerinde kullanılan veri sorgulama ve manipülasyon araçlarından biridir. SQL sorguları kullanarak karmaşık analizler yapabilir, verileri filtreleyebilir ve istenen sonuçları elde edebilirsiniz. Bu, işletmelerin verileri anlamalarına, trendleri belirlemelerine ve bilinçli kararlar almalarına yardımcı olur.

SQL (Structured Query Language), veritabanı yönetim sistemleriyle etkileşim kurmak için kullanılan bir programlama dili ve sorgulama standardıdır. SQL'in nasıl çalıştığı aşağıdaki adımlarla açıklanabilir:

1. Veritabanı Bağlantısı: SQL çalıştırmak için, bir veritabanına bağlanmanız gerekmektedir. Bu, veritabanı yönetim sistemi tarafından sağlanan bir bağlantı mekanizması kullanılarak gerçekleştirilir. Bağlantı, kullanıcı adı, şifre, sunucu adı ve veritabanı adı gibi bilgilerin sağlanmasıyla yapılır.

2. SQL Sorgusu Yazma: SQL sorguları, veritabanına gönderilen komutlardır. Sorgular, veritabanında gerçekleştirilmek istenen işlemleri tanımlar. Örneğin, veri sorgulama, veri ekleme, güncelleme veya silme gibi işlemler için SQL sorguları yazılır. Sorgular, SQL dilindeki sözdizmine uygun olarak yazılır.

3. Sorgu Gönderme: SQL sorguları, veritabanı yönetim sistemine gönderilir. Bu, veritabanı bağlantısı üzerinden sorgunun hedef veritabanına iletilmesi anlamına gelir. Sorgular, veritabanı sunucusuna gönderilir ve işlenmek üzere sıraya alınır.

4. Sorgu İşleme: Veritabanı yönetim sistemi, aldığı SQL sorgusunu işler. İşleme sürecinde, sorgu analiz edilir, veri tabloları üzerinde gerekli işlemler yapılır ve sonuçlar oluşturulur. Bu adımda, sorgu optimizasyonu gerçekleştirilir ve en etkili yürütme planı seçilir.

5. Sonuç Döndürme: İşlenen SQL sorgusunun sonuçları, veritabanı yönetim sistemi tarafından geri döndürülür. Bu sonuçlar, sorgunun türüne bağlı olarak bir sonuç kümesi (result set) şeklinde döndürülür. Örneğin, veri sorgulama sorgularıyla, istenen veriler sonuç kümesi olarak elde edilir.

6. Veri İşleme: Elde edilen sonuç kümesi, gerektiğinde program tarafından işlenir. Veri analizi, raporlama veya başka işlemler için sonuç kümesindeki veriler kullanılabilir. Bu adımda, elde edilen verilerin istenen şekilde işlenmesi ve kullanılması sağlanır.

Yapılandırılmış sorgu dili (SQL) komutları, geliştiricilerin bir ilişkisel veri tabanında depolanan verileri işlemek için kullandıkları belirli anahtar kelimeler veya SQL ifadeleridir. SQL komutlarını aşağıdaki gibi kategorilere ayırabilirsiniz.

Veri tanımlama dili

Veri tanımlama dili (DDL), veri tabanı yapısını tasarlayan SQL komutlarını ifade eder. Veri tabanı mühendisleri, iş gereksinimlerine göre veri tabanı nesneleri oluşturmak ve değiştirmek için DDL kullanır. Örneğin, veri tabanı mühendisi tablolar, görünümler ve dizinler gibi veri tabanı nesneleri oluşturmak için CREATE komutunu kullanır.

Veri sorgulama dili

Veri sorgulama dili (DQL) ilişkisel veri tabanlarında depolanan verileri almaya yönelik talimatlardan oluşur. Yazılım uygulamaları, SQL tablosundaki belirli sonuçları filtrelemek ve döndürmek için SELECT komutunu kullanır. 

Veri işleme dili

Veri işleme dili (DML) ifadeleri, ilişkisel bir veri tabanında yeni bilgiler yazar veya mevcut kayıtları değiştirir. Örneğin, bir uygulama veri tabanında yeni bir kayıt depolamak için INSERT komutunu kullanır.

Veri kontrol dili

Veri tabanı yöneticileri, diğer kullanıcılar için veri tabanı erişimini yönetmek veya yetkilendirmek için veri kontrol dilini (DCL) kullanır. Örneğin, belirli uygulamaların bir veya daha fazla tabloyu işlemesine izin vermek için GRANT komutunu kullanabilirler. 

İşlem kontrol dili

İlişkisel motor, veri tabanı değişikliklerini otomatik olarak yapmak için işlem kontrol dilini (TCL) kullanır. Örneğin, veri tabanı hatalı bir işlemi geri almak için ROLLBACK komutunu kullanır.